اسید تراپی چیست؟ معرفی انواع اسیدهای مفید برای پوست و مو

شاید کلمه اسید شما را یاد لوله های آزمایشگاه و حباب ها و گازهای شیمیایی بیندازد. اما وقتی این مواد با غلظت مناسبی استفاده شوند، در واقع می توانند از مفیدترین ترکیبات برای پوست و موی ما محسوب شوند. اسیدها ترکیبات معجزه آسایی هستند که برای پیلینگ صورت، مبارزه با آکنه، جوش زیر پوستی، چین و چروک، لکه های پیری، زخم ها، ناهمواری پوست، و سلامتی پوست و موی سر استفاده می شوند. به استفاده از این مواد برای درمان مشکلات پوست و مو اسید تراپی گفته می شود.

امروزه اسیدهای زیادی در بازار به صورت محصولات آماده مصرف برای پوست و مو وجود دارند. به همین دلیل ممکن است در انتخاب نوع اسید و موارد مصرف آن ها با مشکل مواجه شوید. از این رو ما در این مقاله لیست جامعی از انواع اسید مورد نیاز پوست و مو را همراه با مزایا و معایب هرکدام آماده کرده ایم. اما ابتدا بهتر است ببینیم اسید تراپی پوست چیست و چه کاری انجام می دهد و با عوارض اسید تراپی صورت آشنا شوید.

اسیدها چه تاثیری بر سلامت پوست ما دارند؟

به بیان ساده، اسیدها نوعی عنصر مراقبت از پوست هستند که اغلب برای لایه برداری استفاده می شوند. از اسیدهای طبیعی موجود در میوه ها به صورت ماسک لایه بردار خانگی نیز استفاده می شود. به طور کلی، دو گروه اصلی اسید در مراقبت از پوست وجود دارد: آلفا هیدروکسی اسید (AHA) و بتا هیدروکسی اسید (BHA). هر دو گروه مایعی را که سلول ها را به لایه های بالایی پوست متصل می کند شل می کنند. هنگامی که این اتفاق می افتد، سطح صاف تر و روشن تر پوست نمایان می شود.

با حل شدن پیوند بین سلول های پوست، معمولاً هزاران سلول به طور همزمان جدا می شوند. بسته به قدرت اسید، این ریزش می تواند با چشم غیر مسلح نیز قابل مشاهده باشد. آیا تا به حال متوجه شده اید که بعد از هر بار لایه برداری چه مقدار پوسته های ریز از صورت شما جدا می شود؟ بله، همه این ها سلول های مرده هستند.

اسید تراپی پوست چیست؟

اسید تراپی پوست یکی از روش های ساده، ارزان، و موثر برای مراقبت از پوست و درمان بسیاری از مشکلات پوستی از جمله آکنه، لکه، چین و چروک و … است. این روش درمانی با لایه برداری پوست، سلول های مرده سطح پوست را از بین می برد و به جوانسازی پوست کمک می کند.

به طور کلی،‌ اسیدها در دسته لایه بردارهای شیمیایی قرار می گیرند که به صورت کرم و با درصدهای مختلف برای لایه برداری سطحی و عمیق پوست تولید می شوند. این روش درمانی باعث می شود پوست شما مواد مغذی و کرم های تقویتی و درمانی را بهتر جذب کند و همچنین بتواند خود را ترمیم و احیا کند. در ادامه انواع اسیدها و کاربرد هریک را توضیح می دهیم.

انواع اسید مورد استفاده در اسید تراپی صورت

محصولات زیادی برای اسید تراپی صورت وجود دارند که از انواع اسیدها در غلظت های متفاوتی استفاده کرده اند. از مهم ترنی اسیدها برای درمان مشکلات پوستی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. اسید گلیکولیک

اسید گلیکولیک معروف ترین آلفا هیدروکسی اسیدی است که در اسید تراپی پوست استفاده می شود. این ماده از نیشکر تهیه می شود و کوچکترین AHA است. بنابراین در وارد شدن به پوست موثرتر است. گلیکولیک اسید یک عامل ضد پیری فوق العاده است که به نظر می رسد همه آن چیزی است که شما نیاز دارید.

این ماده در لایه برداری پوست و کاهش خطوط ریز، جلوگیری از آکنه، محو شدن لکه های تیره، افزایش ضخامت پوست و شادابی رنگ و بافت پوست بسیار موثر است. بنابراین تعجب آور نیست که از آن در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست استفاده می شود. اسید گلیکولیک معمولاً در غلظت های زیر ۱۰ درصد یافت می شود.

اسید گلیکولیک در لایه برداری برای درمان آکنه و رنگدانه و گاهی اوقات نیز همراه با روش های فیشیال صورت مانند میکرودرم ابریژن یا میکرونیدلینگ استفاده می شود.. با این حال، استفاده از این اسید حتی در مواقعی که روی پوست نیست حساسیت به خورشید را افزایش می دهد. بنابراین برای جلوگیری از آسیب خورشید، باید از کرم ضد آفتاب نیز استفاده کنید.

نکته خوب در مورد اسید گلیکولیک این است که تقریباً برای هر نوع پوستی مفید است، به استثنای بیماران دارای پوست بسیار حساس و بیماران مبتلا به روزاسه. او همچنین گفت که تا زمانی که پوست شما مقدار مناسبی چربی طبیعی تولید می کند، می توانید از این اسید استفاده کنید.

عوارض احتمالی اسید گلیکولیک

• سوزن سوزن شدن، قرمزی یا سوزش
• خشکی، خارش یا لایه برداری
• پوسته پوسته شدن
• هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب (گاهی اوقات)
• بیرون ریختن بدن (بدتر شدن آکنه) در چند هفته اول

۲. اسید ماندلیک

اسید ماندلیک آلفا هیدروکسی اسید دیگری است که از بادام تلخ گرفته شده است و نقش مهمی در اسید تراپی پوست دارد. مانند اسید گلیکولیک، این نیز یک عامل لایه برداری است که برای جلوگیری از آکنه، درمان آسیب های ناشی از نور خورشید و رنگدانه های پیری مفید است.

ماندلیک اسید به دلیل ساختار مولکولی بزرگتر، به اندازه اسید گلیکولیک به پوست نفوذ نمی کند و بنابراین باعث تحریک کمتر پوست می شود. به همین دلیل، معمولاً در لایه برداری های سطحی تر برای پوست های حساس به جای اسید گلیکولیک توصیه می شود، مخصوصاً برای پوست هایی که بیشتر مستعد لکه های برگشتی هستند. لکه های برگشتی زمانی ایجاد می شود که به دلیل استفاده بیش از حد از یک ماده، مقاومتی در برابر آن ایجاد شود. این امر باعث می شود که این ماده نه تنها بی اثر باشد، بلکه اغلب باعث ایجاد اثر برعکس شود.

عوارض جانبی اسید ماندلیک

هنگام استفاده از هر محصول مراقبت از پوست، خطر عوارض جانبی وجود دارد. برخی از افراد می توانند بدون مشکل از ماندلیک اسید استفاده کنند، اما در صورت بروز هر نوع مشکل از مصرف این AHA خودداری کنید، از جمله:

• قرمزی
• ورم
• خارش

۳. اسید سالیسیلیک

سالیسیلیک اسید به دلیل قابلیت لایه برداری پوست و تمیز نگه داشتن منافذ به کاهش آکنه کمک می کند. شما می توانید این ماده را در سرم ها و پاک کننده ها با غلظت ۰.۵ تا ۲ درصد، و همچنین در درمان های موضعی برای جوش ها پیدا کنید.

سالیسیلیک اسید همچنین در غلظت های بالاتر به عنوان یک لایه بردار برای درمان آکنه، اسکار آکنه، ملاسما، آسیب ناشی از نور خورشید و لکه های پیری در کلینیک های پوست استفاده می شود. از این ماده در محلول های حذف زگیل نیز استفاده می شود و برای پوست های تیره مستعد لکه نیز بی خطر است. از آنجا که این اسید به آسپرین (استیل سالیسیلیک اسید) مرتبط است، دارای خواص ضد التهابی نیز می باشد.

عوارض جانبی اسید سالیسیلیک

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است و اغلب شامل عوارض لایه برداری مانند سوزش، خشکی پوست، و قرمزی پوست است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی فوراً از پزشک کمک بگیرید، از جمله:

• بثورات
• خارش/تورم (به ویژه صورت/زبان/گلو)
• سرگیجه شدید
• مشکل تنفس

۴. اسید آزلائیک

آزلائیک اسید یکی از درمان های اصلی برای مبارزه با آکنه در سه دهه گذشته بوده است و در بسیاری از کرم های تجویزی یافت می شود. منافذ پوست را تمیز نگه می دارد، باکتری ها را از بین می برد و التهاب را کاهش می دهد. این اسید به طور کلی در غلظت های ۱۵ تا ۲۰ درصد در کرم های روز و شب یافت می شود. آزلائیک اسید به طور کلی عوارض جانبی بسیار کمی دارد، اما در برخی از افراد با پوست بسیار حساس می تواند باعث سوزش، پوسته پوسته شدن و قرمزی شود.

آزلائیک اسید علاوه بر درمان آکنه، یک منبع روشن کننده پوست است که برای محو شدن علائم پس از آکنه یا هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب مفید است. اغلب با رتینوئیدها به عنوان جایگزین ملایم تری برای هیدروکینون ترکیب می شود.

عوارض احتمالی اسید آزلائیک

• سوزش یا سوزن سوزن شدن پوست
• خشکی، خارش، لایه برداری یا قرمزی پوست
• تاول، سوختگی، پوسته پوسته شدن، خشکی
• قرمزی شدید، درد یا تورم پوست

۵. اسید کوجیک

کوجیک اسید توسط باکتری های مورد استفاده در تخمیر برنج تولید می شود. این ماده به دلیل خاصیت سفید کنندگی و ضد پیری آن، یکی از اجزای محصولات مراقبت از پوست آسیایی است. (سفید کردن اصطلاحی است که بسیاری از مارک های مراقبت از پوست آسیایی برای کاهش هیپرپیگمانتاسیون و ناهمواری رنگ پوست استفاده می کنند.)

این ماده در پاک کننده ها و سرم های با غلظت ۱ تا ۴ درصد یافت می شود. متأسفانه، برای پوست بسیار تحریک کننده است اما تاثیر بسیار زیادی دارد.

عوارض جانبی اسید کوجیک

• درماتیت تماسی که به صورت قرمزی، سوزش، خارش، بثورات، تورم پوست یا درد بروز می کند.
• پوست را مستعد آفتاب سوختگی می کند.
• احتمال ارتباط این ماده با سرطان پوست وجود دارد.

۶. اسید آسکوربیک

آسکوربیک اسید رایج ترین نوع ویتامین C محلول در آب است و به دلیل اثرات ضد پیری در اسید تراپی پوست استفاده می شود. همچنین از آن به عنوان جایگزینی برای منبع هیدروکینون در درمان ملاسما استفاده می شود. اسید اسکوربیک در حضور اکسیژن و آب بسیار ناپایدار است، بنابراین معمولاً در اشکال پایدارتر تحت نام منیزیم آسکوربیل فسفات و تترا ایزوپالمتویل اسید اسکوربیک تولید می شود.

عوارض احتمالی اسید آسکوربیک

• خارش
• سرخی
• سوزش پوست
• احساس سوزن سوزن هنگام استفاده

۷. اسید لاکتیک

اسید لاکتیک اسید کمیابی است که به عنوان یک لایه بردار مرطوب کننده استفاده می شود. این اسید نسخه ملایم تری از اسید گلیکولیک است که برای صاف کردن پوست عالی است. از این اسید اغلب برای صورت استفاده نمی شود زیرا بسیار ملایم است. اما ملایمت آن باعث می شود برای کسانی که پوست حساس دارند مناسب باشد. رایحه خاصی دارد که شبیه ماست فلزی است.

عوارض جانبی اسید لاکتیک

لایه برداری با اسید لاکتیک می تواند باعث تحریک، بثورات و خارش شود. این عوارض معمولاً خفیف هستند و با عادت پوست شما به محصول بهبود می یابد. اگر عوارض جانبی شما بعد از چند بار اول همچنان ادامه داشت، مصرف را قطع کرده و به پزشک خود مراجعه کنید. در صورت داشتن موارد زیر نباید از لایه بردار اسید لاکتیک استفاده کنید:

• اگزما
• پسوریازیس
• آکنه روزاسه

۸. اسید اولئیک و اسید لینولئیک

این اسیدها بیشتر در روغن های مانند روغن زیتون، آووکادو، و شتر مرغ یافت می شوند و در واقع اسید واقعی نیستند. در روغن ها، این اسیدهای چرب تحت واکنش هایی گروه اسید خود را از دست می دهند تا به تری گلیسیرید تبدیل شوند. اسید لینولئیک دارای خاصیت روشن کنندگی، ضد پیری، مرطوب کنندگی و مبارزه با رادیکال های آزاد است و اسید اولئیک باعث باز شدن منافذ پوست شده و نفوذ مواد درمانی و مراقبت پوست را راحت تر می کند.

به طور کلی، روغن هایی که حاوی اسید لینولئیک بیشتری هستند بافت خشک تری دارند که آن ها را برای پوست چرب مناسب می کند. در حالی که روغن هایی که حاوی اسید اولئیک بیشتری هستند، بافت غنی تری دارند و برای پوست های خشک بهتر عمل می کنند.

عوارض جانبی اسید اولئیک و لینولئیک

• هنگامی که اسید اولئیک یا لینولئیک به صورت موضعی استفاده می شوند، می توانند سد محافظ پوست را بر هم بزنند.
• در صورت مواجهه با هرگونه حساسیت، سوزش، خارش، قرمزی یا تیرگی روی پوست خود از پزشک متخصص کمک بگیرید.
• اسید اولئیک به طور کلی برای افرادی که دارای حساسیت بیش از حد هستند مناسب نیست.

۹. اسید سیتریک

سیتریک اسید یک آلفا/بتا هیدروکسی اسید است که به طور طبیعی در مرکبات مانند لیمو یافت می شود. این اسید دارای آنتی اکسیدان محافظتی است و به کاهش آسیب های ناشی از آفتاب و علائم قابل مشاهده پیری کمک می کند.

اسید سیتریک با لایه برداری لایه فوقانی سلول های مرده پوست به تمیز کردن منافذ، بهبود رنگ پوست و نرم و صاف شدن پوست کمک می کند. AHA ها همچنین می توانند به عنوان تنظیم کننده pH استفاده شوند. فواید استفاده از اسید سیتریک شامل موارد زیر است:

• لایه برداری برای از بین بردن سلول های مرده پوست
• به باز شدن منافذ پوست کمک می کند
• پوست را آبرسانی می کند
• به یکدست شدن رنگ پوست کمک می کند
• به روشن شدن، نرم شدن و صاف شدن پوست کمک می کند
• اسید سیتریک برای همه سنین و انواع پوست ایده آل است.

عوارض احتمالی اسید سیتریک

با اینکه اسید سیتریک بسیار ملایم تر از سایر اسیدها تلقی می شود، اما به هر حال اسید است. به این معنی که همیشه احتمال تحریک پوست وجود دارد. این امر به ویژه در مورد افرادی که دارای پوست حساس یا بیماری پوستی التهابی مانند روزاسه هستند صادق است. اسید سیتریک همچنین پوست شما را در برابر آفتاب حساس می کند، بنابراین ضروری است که هنگام استفاده از آن به طور مرتب کرم ضد آفتاب بزنید.

نکات احتیاطی در مصرف اسیدها برای پوست

هنگام استفاده از اسیدها در روتین مراقبت پوست خود حتما موارد زیر را رعایت کنید:

• اسیدها را با یکدیگر مخلوط نکنید
• اسید سالیسیلیک را همزمان با هیچ اسید دیگری استفاده نکنید. هنگام مخلوط شدن ممکن است سوزش شدید پوست ایجاد شود.
• از اسید سالیسیلیک با محصولاتی که حاوی نیاسینامید هستند خودداری کنید.
• از اسید گلیکولیک یا اسید لاکتیک در ترکیب با اسید اسکوربیک (ویتامین C) استفاده نکنید. این باعث می شود که فواید اسید اسکوربیک حتی قبل از شروع به کار از بین برود.
• از استفاده از AHA ها با رتینول خودداری کنید.
• قبل از استفاده تست پچ را انجام دهید تا مطمئن شوید حساسیتی به آن ها ندارید.

اسید تراپی مو چیست؟

یکی از راه های درمان و ترمیم موهای آسیب دیده اسید تراپی مو است. در این روش از انواع اسیدهای مناسب برای درمان ریزش مو،‌ شکنندگی، و وزی و خشکی مو استفاده می شود. همچنین، موها را آبرسانی کرده و به زیبایی و درخشندگی آن کمک می کند.

بعلاوه، اسیدها باعث افزایش ماندگاری رنگساژ روی مو می شوند. زیرا زمانی که موهایتان را رنگ می کنید، محیط مو قلیایی شده و فلس مو باز می شود. همین اتفاق باعث از بین رفتن سریع رنگدانه ها از روی موهای شما می شود. بنابراین، با می توانید بعد از دکلره و بعد از رنگساژ کردن مو از اسید، مانند روغن آرگان، استفاده کنید تا pH مو به حالت خنثی و نزدیک به اسیدی بازگردد، فلس موها بسته شود، و رنگدانه ها در مو محبوس شوند و دوام رنگ بالاتر برود.

اسیدهای مورد استفاده در اسید تراپی مو

اسیدهای مفیدی برای مو وجود دارند که در روغن ها یافت شده و باعث مرطوب کنندگی و سلامت مو می شوند. در ادامه برخی از مهم ترین آن ها را معرفی می کنیم.

۱. اسید پالمیتیک

اسید پالمیتیک یکی از رایج ترین اسیدهای چربی است که هم در حیوانات و هم در گیاهان یافت می شود. این ماده در ابتدا در روغن درخت نخل یافت می شد و اکنون اغلب در مواد شوینده، صابون ها و محصولات تمیز کننده به عنوان یک سورفکتانت استفاده می شود. همچنین، اغلب در محصولات زیبایی و لوازم آرایشی به دلیل خواص متنوعی که دارد مورد استفاده قرار می گیرد. خواص نرم کنندگی پالمیتیک اسید برای پخش شدن عالی است تا سطح مو را بدون احساس چربی یا چسبندگی نرم کند.

۲. اسید استئاریک

این اسید چرب بی بو، بی رنگ و شبیه موم معمولاً در گیاهان و چربی های حیوانی یافت می شود. این ماده جامد مومی نام خود را از کلمه یونانی steatos به معنی چربی گرفته است. استئاریک اسید از کربوهیدرات ها تولید می شود و به عنوان یک امولسیون کننده ایده آل است و برای محصولات مو برای پوشاندن، حالت دادن و محافظت از ساقه مو بدون کدر کردن یا سنگین کردن آن ها مناسب است.

اسیدهای استئاریک و پالمیتیک هر دو در مصریان باستان به عنوان ژل برای نگه داشتن موها استفاده می شد. باستان شناسان در بررسی های انجام شده بر روی مومیایی ها این موضوع را ثابت کرده اند. بیشتر گیاهان و دانه های غنی از اسید استئاریک در مصر باستان و روم برای اهداف دارویی استفاده می شده اند.

۳. اسید فرولیک

این آنتی اکسیدان گیاهی در گندم، برنج، بادام زمینی، پرتقال و حتی سیب یافت می شود. اسید فرولیک دارای خواص آنتی اکسیدانی و محافظتی در برابر آفتاب برای پوست و مو است. یک مطالعه ایتالیایی در سال ۲۰۰۴ نشان داد که فرولیک اسید از آنتی اکسیدان قوی تر از ویتامین ای، ث، و بتاکاروتن عمل می کند.

اسید فرولیک رشد مو را تحریک می کند و موها و پوست سر را بدون ایجاد لایه چربی نرم می کند. هنگامی که آن را به پوست سر خود می زنید، به کاهش التهاب و ترمیم آسیب به فولیکول ها کمک می کند و فولیکول های سالم باعث رشد مو و جلوگیری از ریزش مو می شوند.

۴. اسید آراشیدونیک

اسید آراشیدونیک یک اسید چرب اشباع شده است که در روغن بادام زمینی، کره و سایر چربی ها یافت می شود. این ماده باعث رشد مو، افزایش طول ساقه مو، و همچنین طولانی شدن فاز آناژن است که باعث افزایش رشد و کاهش ریزش مو می شود.